ਛੋਟੇ ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦੇ ਬਾਬਾ ਜ਼ੋਰਾਵਰ ਸਿੰਘ, ਬਾਬਾ ਫ਼ਤਿਹ ਸਿੰਘ ਤੇ ਮਾਤਾ ਗੁਜਰ ਕੌਰ ਜੀ ਦੀ ਸ਼ਹਾਦਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਮ੍ਰਿਤਕ ਦੇਹਾਂ ਨੂੰ ਬੇਅਦਬੀ ਤੋਂ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਅਪਣੇ ਕੋਲੋਂ ਵੱਡਾ ਧਨ ਖ਼ਰਚ ਕੇ ਪੂਰੇ ਸਨਮਾਨ ਸਾਹਿਤ ਅੰਤਿਮ ਸਸਕਾਰ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਗੁਰੂ ਕੇ ਪਿਆਰੇ ਸਿੱਖ ਸੇਠ ਟੋਡਰ ਮੱਲ ਦਾ ਸਿੱਖ ਸਮਾਜ ਰਹਿੰਦੀ ਦੁਨੀਆਂ ਤਕ ਰਿਣੀ ਰਹੇਗਾ।

 ਛੋਟੇ ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦੇ ਬਾਬਾ ਜ਼ੋਰਾਵਰ ਸਿੰਘ, ਬਾਬਾ ਫ਼ਤਿਹ ਸਿੰਘ ਤੇ ਮਾਤਾ ਗੁਜਰ ਕੌਰ ਜੀ ਦੀ ਸ਼ਹਾਦਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਮ੍ਰਿਤਕ ਦੇਹਾਂ ਨੂੰ ਬੇਅਦਬੀ ਤੋਂ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਅਪਣੇ ਕੋਲੋਂ ਵੱਡਾ ਧਨ ਖ਼ਰਚ ਕੇ ਪੂਰੇ ਸਨਮਾਨ ਸਾਹਿਤ ਅੰਤਿਮ ਸਸਕਾਰ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਗੁਰੂ ਕੇ ਪਿਆਰੇ ਸਿੱਖ ਸੇਠ ਟੋਡਰ ਮੱਲ ਦਾ ਸਿੱਖ ਸਮਾਜ ਰਹਿੰਦੀ  ਦੁਨੀਆਂ ਤਕ ਰਿਣੀ ਰਹੇਗਾ।   

ਦੁਨੀਆਂ ਦੀ ਇਸ ਮਹਿੰਗੀ ਜ਼ਮੀਨ ਦੀ ਖ਼੍ਰੀਦ ਕਰਨ ਲਈ ਵੱਡੇ ਹੌਸਲੇ ਤੇ ਧਨ ਦੀ ਲੋੜ ਸੀ ਤੇ ਵਕਤ ਦੀ ਇਸ ਵੱਡੀ ਤੇ ਇਤਿਹਾਸਕ ਲੋੜ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਅੱਗੇ ਆਏ ਦੀਵਾਨ ਟੋਡਰ ਮੱਲ ਜੀ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਉਸ ਸਮੇਂ ਲਗਭਗ 78000 ਸੋਨੇ ਦੀਆਂ ਮੋਹਰਾਂ ਨੂੰ ਖੜੀਆਂ ਕਰ ਕੇ ਗੁਰੂਘਰ ਪ੍ਰਤੀ ਅਪਣੇ ਫ਼ਰਜ਼ ਨੂੰ ਨਿਭਾਇਆ ਤੇ ਸਿੱਖ ਇਤਿਹਾਸ ਦੇ ਅਮਰ ਪਾਤਰ ਬਣ ਗਏ।

ਟੋਡਰਮੱਲ ਜੀ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਲਾਹੌਰ ਪਿੰਡ ਚੂਹਈਆਂ ਦੇ ਵਾਸੀ ਇਕ ਗ਼ਰੀਬ ਖੱਤਰੀ ਸ੍ਰੀ ਭਗਵਤੀ ਦਾਸ ਦੇ ਘਰ  ਵਿਚ ਜਨਮਿਆ । ਕੁਝ ਇਤਿਹਾਸਕਾਰ ਇਹਨਾਂ ਦਾ ਜਨਮ ਅੱਜੋਕਾ ਲਹਾਰਪੁਰ, ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼, ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਦਸਦੇ ਹਨ ਤੇ ਕੁਝ  ਕਾਕੜਾ ਦਾ ਪਿੰਡ ਤੇ ਬਲਾਕ ਭਵਾਨੀਗੜ੍ਹ ਜਿਲਾ ਸੰਗਰੂਰ,  ਟੋਡਰਮੱਲ ਜੀ ਫ਼ਾਰਸੀ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਹਿੰਦੀ ਦਾ ਵੀ ਕਵੀ ਸੀ । ਇਸ ਦੀ ਇਕ ਰਚਨਾ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੈ :

 ਤੀਰ ਬਿਨ ਜਿਵੇ ਕਮਾਨ ਗੁਰੂ ਬਿਨ ਜੈਸੇ ਗਯਾਨ

 ਮਾਨ ਬਿਨ ਦਾਨ ਜੈਸੇ ਜਲ ਬਿਨ ਸਰ ਹੈ ,

 ਕੰਠ ਬਿਨ ਗੀਤ ਜੈਸੇ ਹਿਤੁ ਬਿਨ ਪ੍ਰੀਤਿ

 ਜੈਸੇ ਵੇਸ਼ਯਾ ਰਸਰੀਤਿ ਜੈਸੇ ਫਲ ਬਿਨ ਤਰ ਹੈ ,

 ਤਾਰ ਬਿਨ ਯੰਤੂ ਜੈਸੇ ਸਯਾਨੇ ਬਿਨ ਮੰਤ੍ਰ ਜੈਸੇ

 ਪਤਿ ਬਿਨ ਨਾਰਿ ਜੈਸੇ ਪੁਤ੍ਰ ਬਿਨ ਘਰ ਹੈ ,

 “ ਟੋਡਰ " ਸੁ ਕਵਿ ਤੈਸੇ ਮਨ ਮੇ ਵਿਚਾਰ ਦੇਖੋ

 ਧਰਮ ਵਿਹੀਨ ਧਨ ਪਕੀ ਬਿਨ ਪਰ ਹੈ .

ਮਾਤਾ ਗੁਜਰ ਕੌਰ ਜੀ  ਅਤੇ ਦੋਵੇਂ ਛੋਟੇ ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦਿਆਂ ਬਾਬਾ ਜ਼ੋਰਾਵਰ ਸਿੰਘ ਤੇ ਬਾਬਾ ਫ਼ਤਹਿ ਸਿੰਘ ਦੀਆਂ ਦੇਹਾਂ ਦਾ ਅੰਤਿਮ ਸਸਕਾਰ ਕਰਨ ਲਈ ਦੀਵਾਨ ਟੋਡਰ ਮੱਲ ਨੇ ਜ਼ਮੀਨ ਦਾ ਇੱਕ ਟੁਕੜਾ ਚੌਧਰੀ ਅੱਤਾਂ ਨਾਂ ਦੇ ਇੱਕ ਜ਼ਿਮੀਂਦਾਰ ਪਾਸੋਂ ਭਾਰੀ ਕੀਮਤ ਅਦਾ ਕਰਕੇ ਖ਼ਰੀਦਿਆ ਸੀ। ਦੀਵਾਨ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਸਬੰਧਿਤ ਜ਼ਮੀਨ ਦੇ ਟੁਕੜੇ ’ਤੇ ਸੋਨੇ ਦੇ ਸਿੱਕੇ (ਅਸ਼ਰਫੀਆਂ) ਖੜ੍ਹੇ ਕਰ ਕੇ ਮੁੱਲ ਉਤਾਰਿਆ ਸੀ। ਸੇਠ ਟੋਡਰ ਮੱਲ ਨੇ ਹੀ ਇਨ੍ਹਾਂ ਤਿੰਨਾਂ ਸ਼ਹੀਦਾਂ ਦੀਆਂ ਦੇਹਾਂ ਨੂੰ ਅੰਤਿਮ ਸਸਕਾਰ ਕਰਨ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਇਹੋ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਸਿੱਖ ਜਗਤ ਵਿੱਚ ਦੀਵਾਨ ਸਾਹਿਬ ਨੂੰ ਬੜੀ ਸ਼ਰਧਾ ਦੀ ਨਿਗਾਹ ਨਾਲ ਵੇਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। 

ਟੋਡਰ ਮੱਲ ਜੀ ਨੂੰ ਸ਼ਾਹਜਹਾਨੀ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਨੇ ਇਸ ਨੂੰ ‘ਰਾਏ’ ਦਾ ਖ਼ਿਤਾਬ ਦਿੱਤਾ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਇਸ ਕੋਲ ਪਹਿਲਾਂ 100 ਘੋੜਸਵਾਰ ਅਤੇ 200 ਪਿਆਦਾ ਫ਼ੌਜ ਰੱਖਣ ਦਾ ਹੱਕ ਸੀ, ਜੋ ਵਧਦਾ ਵਧਦਾ 1648 ਵਿੱਚ 2000 ਘੋੜਸਵਾਰ ਤੇ 4000 ਪਿਆਦਾ ਸਿਪਾਹੀਆਂ ਦਾ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ। 1650 ਵਿੱਚ ਇਸ ਟੋਡਰ ਮੱਲ ਦੇ ਨਿਜ਼ਾਮ ਹੇਠ ਸਰਹੰਦ ਹੀ ਨਹੀਂ ਬਲਕਿ ਦੀਪਾਲਪੁਰ, ਜਲੰਧਰ ਤੇ ਸੁਲਤਾਨਪੁਰ ਦੇ ਸੂਬੇ ਵੀ ਸਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਆਮਦਨ ਵਿਚੋਂ 50 ਲੱਖ ਟਕੇ ਸਾਲਾਨਾ ਉਸ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਵਾਸਤੇ ਮਿਲਦੇ ਸਨ। ਉਹ ਜਿਸ ਮਹਲ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦਾ ਸੀ ਉਸ ਦਾ ਨਾਂ ਜਹਾਜ਼ੀ ਹਵੇਲੀ ਸੀ ਕਿਉਂ ਕਿ ਉਸ ਦੀ ਸ਼ਕਲ ਸਮੁੰਦਰੀ ਜਹਾਜ਼ ਵਰਗੀ ਸੀ। ਦੀਵਾਨ ਟੋਡਰ ਮੱਲ ਸਰਹਿੰਦ ਦਾ ਧਨਾਢ ਮਹਾਜਨ ਸੀ। ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਸਨੇ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦੇ ਛੋਟੇ ਸਾਹਿਬਜਾਦਿਆਂ ਦੀ ਸ਼ਹਿਦੀ ਪਿੱਛੋਂ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਅਤੇ ਮਾਤਾ ਗੁਜਰੀ ਜੀ ਦੇ ਸਸਕਾਰ ਦੇ ਲਈ ਵੱਡੀ ਕੀਮਤ ਦੇ ਕੇ ਜ਼ਮੀਨ ਖ਼ਰੀਦੀ ਸੀ। ਦੀਵਾਨ ਟੋਡਰ ਮੱਲ ਆਗਰਾ ਤੋਂ ਲਾਹੌਰ ਤੱਕ ਜਾਣ ਲਈ ਲੰਮਾ ਸਫ਼ਰ ਤੈਅ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਯਾਤਰੀਆਂ ਦੀ ਪਿਆਸ ਬੁਝਾਉਣ ਲਈ ਰਾਜਾਤਾਲ ਵਿੱਚ ਬਣੇ ਤਲਾਬ ਦੇ ਪਾਣੀ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕਰਨਾ ਬਹੁਤ ਵੱਡਾ ਪੁੰਨ ਸਮਝਦਾ ਸੀ। ਤਲਾਬ ਬਣਵਾਉਣ ਦੇ ਉਪਰਾਲੇ ਨਾਲ ਮਿਲੀ ਪ੍ਰਸਿੱਧੀ ਦੇ ਸਿੱਟੇ ਵਜੋਂ ਟੋਡਰ ਮੱਲ ਨੂੰ 1582 ਵਿੱਚ ‘ਦੀਵਾਨ’ ਦੀ ਉਪਾਧੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਈ। ਦੀਵਾਨ ਟੋਡਰ ਮੱਲ ਅਕਬਰ ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਦੇ ਦਰਬਾਰ ਦਾ ਉੱਘਾ ਦਰਬਾਰੀ, ਧਾਰਮਿਕ ਤੇ ਦਿਆਲੂ ਸ਼ਖ਼ਸੀਅਤ ਸੀ। ਟੋਡਰ ਮੱਲ ਨੂੰ ਰਾਜ ਦਰਬਾਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਧਰਮੀ ਵਿਅਕਤੀ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ, ਜੋ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਸੁਧਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਮਾਹਿਰ ਸੀ।

ਭਾਈ ਟੋਡਰਮੱਲ ਜੀ, ਭਾਈ ਰਾਮਾਂ ਜੀ , ਭਾਈ ਤ੍ਲੋਕਾ ਜੀ , ਬਲੀਆਂ ਦਾ ਪਠਾਨ ਤੇ ਭਾਈ ਮੋਤੀ ਰਾਮ ਜੀ ਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਪਰਿਵਾਰ ਜੋ ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦਿਆਂ ਤੇ ਮਾਤਾ ਗੁਜਰ ਕੌਰ ਜੀ ਦੇ ਸਰੀਰ ਦੇ ਅੰਤਿਮ ਸੰਸਕਾਰ ਵੇਲੇ ਮੌਜੂਦ ਸਨ।

ਕਈ ਵੀਰ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਜੇ ਸੇਠ ਟੋਡਰ ਮੱਲ ਜੀ ਕੋਲ ਆਪਣੀ ਜਮੀਨ ਸੀ ਫੇਰ ਏਨੀਆ ਮੋਹਰਾ ਦੇ ਕੇ ਕਿਉ ਸੰਸਕਾਰ ਕੀਤਾ ਸਾਹਿਬਜਾਦਿਆਂ ਤੇ ਮਾਤਾ ਜੀ ਦਾ , ਮੈ ਦਸ ਦੇਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹਾ ਵਜੀਰ ਖਾਂਨ ਨੇ ਮਾਤਾ ਜੀ ਤੇ ਸਾਹਿਬਜਾਦਿਆਂ ਦਾ ਸਰੀਰ ਰੁਲਣ ਵਾਸਤੇ ਦਰੱਖ਼ਤ ਦੇ ਕੋਲ ਛੁਟਵਾ ਦਿੱਤਾ ਸੀ । ਤੇ ਹੁਕਮ ਕੀਤਾ ਸੀ ਕਿ ਕੋਈ ਇਹਨਾ ਦੇ ਸਰੀਰਾਂ ਨੂੰ ਹੱਥ ਨਾ ਲਾਵੇ ਪਰ ਸੇਠ ਟੋਡਰਮਲ ਦੇ ਕਹਿਣ ਉਤੇ ਲਾਲਚ ਵਸ ਹੋ ਕੇ ਸੰਸਕਾਰ ਕਰਨ  ਦੀ ਅਜਾਜਤ ਦਿੱਤੀ ਸੀ ।

ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਜੀ ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਜੀ ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਜੀ ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਜੀ ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਜੀ ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਜੀ ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਜੀ ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਜੀ ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਜੀ ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਜੀ ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਜੀ ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਜੀ ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਜੀ ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਜੀ ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਜੀ ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਜੀ ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਜੀ ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਜੀ ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਜੀ ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਜੀ ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਜੀ ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਜੀ ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਜੀ ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਜੀ ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਜੀ। 

After the martyrdom of Baba Zorawar Singh, Baba Fateh Singh and Mata Gujar Kaur Ji  The rest of the world will be in debt.

 It took a lot of courage and money to buy this expensive land of the world and to fulfill this great and historic need of the time came Diwan Todar Mall who at that time erected about 78000 gold seals and fulfilled his duty towards Gurudwara.  And became an immortal character in Sikh history.

 Todarmal ji was born in the house of Sri Bhagwati Das, a poor Khatri from village Chuhaiyan in Lahore district.  Some historians trace his birth to present day Laharpur, Uttar Pradesh, India, and some to Kakra village and block Bhavanigarh district Sangrur, Todarmal ji was a poet of Hindi besides Persian.  One of its compositions is as follows:

 Arrow without command, Guru without knowledge

 Like water without head is water without head,

 Kant bin geet jaise hitu bin preeti

 Like a prostitute, like a fruitless woman,

 Like wire without yantu, like wise without mantra

 Husband without wife is like son without home,

 See the thoughts of the "Toder" poet

 Wealth without religion is ripe.

 Mata Gujar Kaur Ji and her two younger sons Baba Zorawar Singh and Baba Fateh Singh were cremated by Diwan Todar Mall at a hefty price from a landlord named Chaudhary Attan.  The Dਵਾਨw ਸਾਹਿਬn S ਸਾਹਿਬhib had deducted the value by erecting gold coins (ashrafੀਆਂs) on the respective piece of land.  It was Seth Todar Mall who arranged for the cremation of the bodies of these three martyrs.  This is the reason why Diwan Sahib is viewed with great devotion in the Sikh world.

 Todar Mall ji was also called Shahjahani.  The king had given it the title of 'Rai'.  It previously had the right to have an army of 100 cavalry and 200 infantry, increasing to 2,000 cavalry and 4,000 infantry in 1648.  In 1650, not only Sirhind but also the provinces of Deepalpur, Jalandhar and Sultanpur were under the Todar Mall system.  Out of their income, Rs 50 lakh was given to him annually.  The palace in which he lived was called Jahazi Haveli because it was shaped like a ship.  Diwan Todar Mall was a wealthy Mahajan of Sirhind.  He is said to have bought land at a high price for the cremation of Guru Gobind Singh and Mata Gujri after the martyrdom of his younger sons.  Diwan Todar Mall considered it a great virtue to provide water from a pond built at Rajatal to quench the thirst of travelers traveling long distances from Agra to Lahore.  Todar Mall received the title of 'Diwan' in 1582 as a result of its popularity due to its efforts to build a pond.  Dਵਾਨw ਟn Todar Mall was a prominent courtier, religious and kind personality of King Akbar's court.  Todar Mall was known in the royal court as a pious man who was an expert in agricultural reforms.

 3

 Bhai Todarmal Ji, Bhai Ram Ji, Bhai Tloka Ji, Pathan of Sacrifice and Bhai Moti Ram Ji and their family who were present at the funeral of Sahibzada and Mata Gujar Kaur Ji.

 Many Veers say that if Seth Todar Mall Ji had his own land then why did he bury Sahibzada and Mata Ji by giving so much money, I want to tell you, Wazir Khan had left the body of Mata Ji and Sahibzada near the tree for cremation.  He had ordered that no one should touch their bodies but at the behest of Seth Todramal he was allowed to perform the rites out of greed.

 God, God, God, God, God, God, God, God, God, God, God, God, God, God, God, God, God, God, God, God, God, God, God, God, God, God, God, God, God, God, God, God, God, God, God, God, God, God, God, God, God, God  .

बाबा जोरावर सिंह, बाबा फतेह सिंह और माता गुजर कौर जी की शहादत के बाद बाकी दुनिया कर्ज में डूब जाएगी।

  दुनिया की इस महंगी जमीन को खरीदने के लिए बहुत साहस और पैसा लगा और उस समय की इस महान और ऐतिहासिक जरूरत को पूरा करने के लिए दीवान टोडर मॉल आया जिसने उस समय लगभग 78000 सोने की मुहरें लगाई और गुरुद्वारा के प्रति अपना कर्तव्य पूरा किया। सिख इतिहास में अमर चरित्र।

  टोडरमल जी का जन्म लाहौर जिले के ग्राम चुहैयां के एक गरीब खत्री भगवती दास के घर में हुआ था। कुछ इतिहासकार उनके जन्म को आज के लहरपुर, उत्तर प्रदेश, भारत में और कुछ काकरा गाँव और ब्लॉक भवानीगढ़ जिला संगरूर को मानते हैं, टोडरमल जी फारसी के अलावा हिंदी के कवि थे। इसकी एक रचना इस प्रकार है:

  आज्ञा के बिना तीर, ज्ञान के बिना गुरु

  जैसे सिर के बिना पानी सिर के बिना पानी है,

  कांत बिन गीत जैसे हितू बिन प्रीति

  एक वेश्या की तरह, एक फलहीन महिला की तरह,

  जैसे यंतु के बिना तार, बिना मंत्र के ज्ञानी

  पत्नी के बिना पति घर के बिना बेटे के समान है,

  देखिए "टोडर" कवि के विचार

  धर्म के बिना धन परिपक्व है।

  माता गुजर कौर जी और उनके दो छोटे बेटों बाबा जोरावर सिंह और बाबा फतेह सिंह का दीवान टोडर मॉल द्वारा चौधरी अट्टान नामक जमींदार से भारी कीमत पर अंतिम संस्कार किया गया था। दून सिहब ने संबंधित भूमि के टुकड़े पर सोने के सिक्के (अशरफ) लगाकर मूल्य को कम कर दिया था। यह सेठ टोडर मॉल था जिसने इन तीनों शहीदों के शवों के दाह संस्कार की व्यवस्था की थी। यही कारण है कि दीवान साहिब को सिख जगत में बड़ी श्रद्धा से देखा जाता है।

  टोडरमल्ल जी को शाहजहानी भी कहा जाता था। राजा ने इसे 'राय' की उपाधि दी थी। इसे पहले 100 घुड़सवार सेना और 200 पैदल सेना की सेना रखने का अधिकार था, जो 1648 में बढ़कर 2,000 घुड़सवार सेना और 4,000 पैदल सेना हो गई। 1650 में, न केवल सरहिंद बल्कि दीपालपुर, जालंधर और सुल्तानपुर प्रांत भी टोडर मॉल प्रणाली के अधीन थे। उनकी आय में से उन्हें सालाना 50 लाख रुपये दिए जाते थे। जिस महल में वे रहते थे उसे जाजी हवेली कहा जाता था क्योंकि यह एक जहाज के आकार का था। दीवान टोडर मॉल सरहिंद के एक धनी महाजन थे। कहा जाता है कि उन्होंने अपने छोटे बेटों की शहादत के बाद गुरु गोबिंद सिंह और माता गुजरी के दाह संस्कार के लिए ऊंची कीमत पर जमीन खरीदी थी। दीवान टोडर मॉल ने आगरा से लाहौर तक लंबी दूरी की यात्रा करने वाले यात्रियों की प्यास बुझाने के लिए राजाताल में बने एक तालाब से पानी उपलब्ध कराना एक बड़ा पुण्य माना। टोडर मॉल को तालाब बनाने के प्रयासों के कारण इसकी लोकप्रियता के परिणामस्वरूप 1582 में 'दीवान' की उपाधि मिली। डॉउन टोडर मॉल राजा अकबर के दरबार का एक प्रमुख दरबारी, धार्मिक और दयालु व्यक्ति था। टोडर मॉल को शाही दरबार में एक धर्मपरायण व्यक्ति के रूप में जाना जाता था जो कृषि सुधारों का विशेषज्ञ था।

  3

  भाई टोडरमल जी, भाई राम जी, भाई टलोक जी, बलिदान के पठान और भाई मोती राम जी और उनका परिवार जो साहिबजादा और माता गुजर कौर जी के अंतिम संस्कार में मौजूद थे।

  कई वीर कहते हैं कि अगर सेठ टोडर मल्ल जी के पास अपनी जमीन थी तो उन्होंने इतना पैसा देकर साहिबजादा और माता जी को क्यों दफनाया। उन्होंने आदेश दिया था कि कोई भी उनके शरीर को न छुए लेकिन सेठ टोडरमल के कहने पर उन्हें लालच से संस्कार करने की अनुमति दी गई।

  भगवान, भगवान, भगवान, भगवान, भगवान, भगवान, भगवान, भगवान, भगवान, भगवान, भगवान, भगवान, भगवान, भगवान, भगवान, भगवान, भगवान, भगवान, भगवान, भगवान, भगवान, भगवान, भगवान, भगवान, भगवान, भगवान, भगवान, भगवान, भगवान, भगवान, भगवान, भगवान, भगवान, भगवान, भगवान, भगवान, भगवान, भगवान, भगवान, भगवान, भगवान, भगवान।